WYSTAWA (Kazimierz Dolny- Synagoga 16.07.2011 r.)

"Dokąd poszli Jaakow, Icchak i Rebeka?" Kurier Lubelski, Sylwia Hejno

Spokojny tłum jest zaw­sze w drodze. Tworzy go zgiełk ledwo zarysowa­nych ludzkich sylwetek—ka­pelusz, ciemny cień i nic wię­cej. Kazimierz, Drohobycz, Izbica czy nieistniejąca już ulica Krawiecka w Lublinie to miej­sca, gdzie został przyłapany na codziennym pochodzie wzdłuż straganów i drewnia­nych domków. "Do Synagogi", wystawa Bartłomieja Michałowskiego przypomina o daw­nych mieszkańcach wielokul-turowych miasteczek, których porwała historia. Można ją zo­baczyć w kazimierskiej syna­godze podczas Festiwalu Mu­zyki i Tradycji Klezmerskiej.

Wiele obrazów pokazuje świat, który stopniowo odchodzi i się oddala-z perspektywy widza, który rozumie nadcho­dzący dramat. Jego miesz­kańcy niewzruszenie wędrują do synagogi, gawędzą albo modlą się w skupieniu. Sceny tym bardziej wymowne, że oni przecież tacy spokojni, jeszcze nic nie wiedzą.

Widzimy ich jako blaknące cienie na tle rozpływających się dachów i kominów, częś­ciowo rozmytych ulic. Te ob­razy nie mówią wprost o za­gładzie, ale nawiązują do chwili, gdy żydowscy miesz­kańcy byli jeszcze obecni i dobrze zadomowieni w swojej codzienności. Nieświadomie pojawiają się przypadkiem w różnych przejściach - bra­mach, oknach i korytarzach.

O ich zwielokrotnionej śmierci bardziej bezpośrednio mówi cykl „Droga".

- Gdy namalowałem pierw­szą .Drogę" w 2002 roku, zu­pełnie nie wiedziałem, jak ją zatytułować. Nie chciałem, że­by tytuł przytłaczał i był zbyt dosłowny. Właściwie to nadał go pewien Żyd ze Śląska, który zobaczył tę pracę w galerii, w czasie montażu wystawy. Stanął przed obrazem;chwilę patrzył i powiedział: „droga - mówi Bartłomiej Michałowski..

Sklepy, klatki schodowe, zaułki są wyjęte ze scenerii Drohobycza, a wiele obrazów ma swoją historię. Jak na przykład „Sen chasyda", na którym męska sylwetka . stoi jak zahipnotyzowana na­przeciw kobiety w czerwieni. - Widziałem tę scenę. Po schodach szło w górę dwóch chasydów. Tymi samymi schodami schodziła akurat bardzo piękna dziewczyna w takiej właśnie teatralnej su­kience. Im, zgodnie z naka­zami nie wolno było nawet popatrzeć na kobietę, tymczasem już po chwili stali nieru­chomo i nie mogli oderwać od niej oczu - opowiada.

Wernisaż.wystawy, sobota, godz. 12.00, synagoga w Kazi­mierzu Dolnym, ul. Lubelska 4. Również w sobotę, na zakoń­czeniu festiwalu wystąpią min. zagraniczne kapele - Bara Bura (Słowacja) i Trombenik (Czechy). Obie kapele grają muzykę klezmerską wzboga­coną o inne brzmienia, np. po­chodzące z muzyki cygań­skiej, węgierskiej, bałkańskiej czy latynoamerykańskiej.

Sylwia Hejno – Kurier Lubelski, 15.07.2011

RELACJA FILMOWA Z OTWARCIA WYSTAWY NA YOUTUBE: http://www.youtube.com/watch?v=Fs-6yTNCUKs